وظیفه اصلی دولت، تسهیل گری یا رقابت با بخش خصوصی؟

شهرک‌های صنعتی بر این اساس ایجادشده‌اند که واحدهای تولیدی و علاقه‌مندان به سرمایه‌گذاری در حوزه تولید صنعتی بتوانند بدون مراجعه به دستگاه‌های ذی‌ربط در محدوده‌ای با زیرساخت‌های لازم، مجوز گرفته و فعالیت کنند.

این شهرک‌ها، زنجیره‌ای از تولیدکنندگان را با ظرفیت‌های ایجادشده در آن تأمین می‌کنند و‌ توأمان فرایند سرمایه‌گذاری و استمرار تولید را تسهیل می‌نماید که نواقصاتی هم در این شهرک‌ها دیده می‌شود که استان آذربایجان غربی هم مثل سایر استان‌ها از آن مستثنا نیست. ما بنا داریم در این استان زیرساخت شهرک‌ها را تقویت کنیم تا تولیدکننده در شهرک‌ها دغدغه تأمین آب، برق، گاز، فیبر نوری، تصفیه‌خانه، حمل‌ونقل و نیروی انسانی و همچنین نیازهای فناورانه را نداشته باشد؛ هرچند که تاکنو‌ن موفق نشده‌ایم در کشور در حوزه شهرک‌های صنعتی نمونه‌ای بی‌نقص ایجاد کنیم اما با همراهی دولت به این هدف نزدیک خواهیم شد.

 در حال حاضر متأسفانه در تابستان با چالش قطع برق و در زمستان قطع گاز مواجه و مشکلات زیرساختی متعدد در کسب مجوزها راداریم اما با نگاه ویژه‌ دولت به حوزه شهرک‌های صنعتی بالأخص صنایع کوچک و متوسط که سهم بالایی از واحدهای تولیدی کشور رادارند، این چالش‌ها به حداقل خواهد رسید.

در حال حاضر صاحبان تولید و صنایع مستقر در حوزه شهرک‌های صنعتی رضایتمندی از تسهیلات آن ندارند و نگاه بیرونی هم به این شهرک‌ها مثبت نیست، دلیل اصلی آن نگاه جزیره‌ای به تولید، بخشنامه‌های متعدد و عدم نگاه حمایتی از تولیدکنندگان است. مقام معظم رهبری هم پیش‌ازاین در فرمایشات خود اشاره کردند که تولیدکنندگان با ۷۰ خان مانع تولید ازجمله تأمین مواد اولیه، تأمین نقدینگی، قوانین کسب‌وکار و قوانین گمرکی مواجه‌اند و گفته‌های ایشان موضوع زیرساخت‌های تولید را پررنگ‌تر کرد تا قانون‌گذار متولی ایجاد شهرک‌های صنعتی باشد و شرایط را برای تولیدکننده فراهم کند که متأسفانه این هدف‌گذاری محقق نشده است و هم‌اکنون این امر یکی از مطالبات واحدهای تولیدی هست.

دراین‌بین علاوه بر اقدامات جدی دولت از مردم عزیز کشور هم انتظار همکاری داریم تا در تابستان جاری، به علت گرمی شدید و بی‌سابقه هوا، در مصرف برق صرفه‌جویی نمایند چراکه در واحدهای صنعتی هفتگی، یک الی دو روز برق قطع هست بعلاوه اینکه یک روز هم تعطیل رسمی است هرچند که طبق ماده ۲۵ قانون فضای کسب‌وکار، قطع برق واحدهای صنعتی باید اولویت آخر باشد ولی متأسفانه در صدر قطعی‌های برق قرار دارد و سبب نارضایتی واحدها شده و همین‌طور کیفیت تولید را پایین و قیمت تمام‌شده کالا را بالابرده و رقابت‌پذیری واحدهای را به حداقل رسانده است؛ لذا ما باید نگاه ویژه‌ای به فعالین کسب‌وکار، فعالین اقتصادی و در رأس آن شهرک‌های صنعتی داشته باشیم.

در این مسیر دولت بسترساز است، سیاست‌گذار، تسهیل کننده و حمایتگر است، متأسفانه در سنوات گذشته دولت وظیفه اصلی خود را کنار گذاشته و تصدی‌گری می‌کند لذا آسیب اقتصادی و غیر بهره‌ور بودن اقتصاد ما نتیجه همین تغییر رویکرد دولت است.

یک مقطع برنامه بر مبنای chp به معنای تولید برق از گاز بود که متأسفانه هرکسی در حوزه chp فعالیت کرده ورشکست شده است و علت آن سیاست‌گذاری غلط بوده است، فردی را تشویق به سرمایه‌گذاری کرده‌ایم بعد برق آن را نخریده‌ایم و برقش را به شبکه وصل نکرده‌ایم یا خریده‌ایم و پولش را نداده‌ایم، بخش خصوصی هم بخشی حسابگر است وقتی سرمایه‌گذاری می‌کند و قوانین نامتغیر و شفاف و حمایت‌های نا شفاف می‌بیند، انگیزه‌ سرمایه‌گذاری را از دست می‌دهد.

به نظر من بخش خصوصی ما توانمند، زیرک، کار بلد و باانگیزه است اما چون در بخش سیاست‌گذاری، تسهیل گری، تثبیت تصمیمات و فضای اقتصادی عملکرد درستی نمی‌بیند لذا به این فضا ورود نمی‌کند. در مثالی دیگر برای شفاف کردن این چالش اگر بخش خصوصی در بخش انرژی خورشیدی سرمایه‌گذاری کند برای ما که در حال حاضر زیر ۵ درصد تولید برق خورشیدی داریم و یک کشور مستعد برای این موضوع هستیم که بتوانیم برق ارزان پاک خورشیدی تولید کنیم ولی چون سیاست‌ها شفاف نیست، ورشکست خواهد شد اما اگر بخش خصوصی این بستر را قابل‌اعتماد بداند مطمئناً سرمایه‌گذاری می‌کند.

اگر بخش خصوصی ایران در حوزه تأمین برق و گاز وارد شد و دولت شفافیت سازی در این بخش را ایجاد کند در ۳ یا ۴ سال برق پایدار یا نیمه پایدار کشور تأمین خواهد شد البته اگر به سمت صنعتی شدن حرکت کنیم نه کارخانه‌داری! یعنی تولیداتمان را به سمت فنّاوری بالا ببریم، لازم نیست همه‌چیز را ما تولید یا صادرات کنیم، متد دنیا مشخص هست مطابق با آن حرکت کنیم. دوماً دولت نباید شهرک‌سازی کند بلکه از ظرفیت‌ها استفاده نماید. ما ازیک‌طرف شهرک‌سازی می‌کنیم و از سمت دیگر به سمت تعطیلی پیش می‌رویم .

باید نظام بهره‌وری را در تولید افزایش دهیم یعنی از یک جای کوچک تولید ثروت کنیم که این‌یک استراتژی صنعتی بر اساس مزیت‌ها، پتانسیل‌ها و موقعیت جغرافیایی کشور ما می‌خواهد؛ لذا اگر ما می‌خواهیم در تولید و صنعت موفق باشیم باید یک استراتژی تدوین کنیم و کشور را به سمت تولیدات باارزش افزوده بالا ببریم.

وقتی یک تولیدکننده موادی را تولید می‌کند اما درآمد آن حتی هزینه تأمین مواد اولیه‌اش را پوشش نمی‌دهد باید از اصرار به تولید آن دست‌برداریم. ما باید از نگاه سیاست زده و سیاست محور به سمت نگاه اقتصادی و تولید ثروت حرکت کنیم. تولید باید رقابت‌پذیر، ثروت پذیر و دانش‌محور و با آب و برق و گاز حداقلی باشد. در این مسیر قوت ما بخش خصوصی و فرهنگ مردم ما است که می‌خواهند کار ایجاد کنند. باید میدان به بخش خصوصی داده شود و دولت وظیفه فراموش‌شده‌اش که تسهیلگری است را دنبال کند و خود را رقیب بخش خصوصی نداند.

نویسنده: صابر پرنیان