جای خالی کنسرسیوم معادن کوچک‌مقیاس

حوزه معدن، به‌ویژه معادن کوچک‌مقیاس، گرفتار چالش‌ها و گرفتاری‌های متعدد و چندبعدی است که به‌نظر می‌آید همه دست به‌دست هم داده و هر یک دیگری را تقویت می‌کنند.

معمولا کارشناسان و صاحب‌نظران معدن، هر یک باتوجه به حوزه فعالیت و دانش تخصصی خود نسخه‌ای برای عبور از مشکلات ارائه می‌دهند اما انگار قرار نیست این مشکلات به‌سادگی حل شوند. شاید راه‌حل قطعی و نهایی را بتوان در مجموع پیشنهادات متخصصان یافت. به‌نظر می‌رسد این مشکل باید در نهادی متشکل از متخصصان حوزه‌های ذی‌ربط بررسی شود تا بتوان راه‌حلی چندوجهی برای باز شدن این گره کور یافت.

جای خالی کنسرسیوم معادن کوچک‌مقیاس

سعید عسکرزاده، دبیر انجمن سنگ‌آهن ایران  خاطر نشان کرد: یکی از راهکارهای حمایت از معادن کوچک‌مقیاس  اجرای طرح احیا، فعال‌سازی و توسعه معادن کوچک‌مقیاس و احداث زیرساخت‌ها و کارخانه‌ها فرآوری مشترک است. تجمیع معادن کوچک‌مقیاس و ایجاد کنسرسیوم می‌تواند یکی از بهترین راهکارهای حمایتی باشد. وی گفت: در مواقعی که معدنکاری صرفه اقتصادی نداشته باشد یا به‌دلایل دیگری از جمله پایین بودن میزان ذخیره یا عیار فعالیت معدن به‌صرفه نباشد، با تجمیع این گونه معادن و تولید محصولات میانی و نهایی زنجیره ارزش، ایجاد واحدهای بازاریابی و بازرگانی مشترک و اقداماتی از این دست می‌توان به‌میزان قابل‌توجهی ارزش‌افزوده تولیدات این معادن را بالا برد و فعالیت‌های معدنکاری را رونق بخشید.

روشن نگه داشتن چراغ امید

مهندس عسکرزاده ایجاد کنسرسیوم را راهکاری موثر برای فعال‌سازی و توسعه معادن کوچک‌مقیاس و عاملی برای ثروت‌آفرینی و ایجاد اشتغال مولد در مناطق کمترتوسعه‌یافته معرفی کرد و گفت: در جهان مرسوم است که با ادغام معادن کوچک، زمینه هم‌افزایی و توسعه این معادن ایجاد شود. وی افزود: نکته مهم در ادغام معادن کوچک‌مقیاس حفظ مالکیت و تضمین منافع همه بهره‌برداران و صاحبان پروانه است. عسکرزاده ادامه داد: شرکت‌های معدنی بزرگ جهان به این نتیجه رسیده‌اند که ذخایر معادن کوچک‌مقیاس تا سال ۲۰۵۰ به پایان خواهد رسید؛ از همین رو هدف آنها باید اکتشاف ذخایر پنهان باشد. باتوجه به این موضوع، معادن کوچک می‌توانند نقش بسزایی در رشد اشتغال مناطق گوناگون کشور داشته باشند. در واقع یکی از دلایل امیدبخش در ایجاد معادن کوچک، ایجاد اشتغال پایدار است و اگر نیازهای اولیه این مناطق رفع شود، شکوفایی اتفاق می‌افتد که شروع آن می‌تواند با رونق معادن کوچک‌مقیاس باشد.

کوچک اما پراهمیت

عسکرزاده اهمیت معادن کوچک‌مقیاس را همسنگ معادن بزرگ دانست و گفت: کوچک‌مقیاس‌ها ۸۰ درصد معادن کل کشور را تشکیل می‌دهند و در سراسر کشور پراکنده‌اند و چرخ اقتصاد محلی را به حرکت در می‌آورند. اشتغالزایی، فراهم‌شدن زیرساخت‌های مهم مانند جاده‌سازی و برق‌کشی و آبادی روستاهای بعضا دورافتاده از جمله ثمرات فعالیت معادن کوچک و متوسط در سراسر کشور است. وی افزود: هر یک از این معادن می‌توانند دست‌کم برای ۵۰ نفر به‌طور مستقیم شغل ایجاد کنند. هرچند این تعداد نسبت به اشتغالزایی شرکت‌های بزرگ معدنی زیاد نیست، اما همین تعداد برای شهرستان‌ها و روستاها مهم است؛ بنابراین یکی از مهم‌ترین تاثیرات فعالیت این معادن فراهم کردن امکان مهاجرت معکوس است. دبیر انجمن سنگ‌آهن ایران ورود استارت‌آپ‌ها، پلتفرم‌ها، شرکت‌های دانش‌بنیان و واحدهای فرآوری کوچک‌مقیاس را از اقدامات موثر برای تسریع در روند احیا و فعالیت معادن کوچک معرفی کرد و گفت: افزایش توجه دولت به معادن کوچک و متوسط مقیاس، تنها رفع موانع فعالیت معدنکاران بخش خصوصی را به‌دنبال ندارد، بلکه موجب بهبود شرایط اقتصادی کل جامعه به‌ویژه جوامع محلی خواهد شد.