انقضای قراردادهای آپشن و تأثیرش بر بازار رمزارزها

برای بسیاری از معامله‌گران کریپتو، قیمت بیت‌کوین و اتریوم به ‌ظاهر غیرقابل پیش‌بینی است.

به گزارش پایگاه خبری پیام خلیج فارس، برای بسیاری از معامله‌گران کریپتو، قیمت بیت‌کوین و اتریوم به ‌ظاهر غیرقابل پیش‌بینی است. اما اگر دقیق‌تر نگاه کنیم، پشت این نوسانات، یک نیروی پنهان وجود دارد: انقضای آپشن‌ها (Options expiry). هنگامی که حجم زیادی از قراردادهای آپشن به تاریخ انقضا نزدیک می‌شوند، معامله‌گران موقعیت‌های خود را می‌بندند یا تنظیم می‌کنند و همین امر باعث نوسانات شدید قیمت‌ها می‌شود که اغلب تازه‌واردها را غافلگیر می‌کند. در این شرایط، ابزارهایی مانند نسبت پوت/کال (Put/Call Ratio) و نظریه ماکزیمم درد (Max Pain) به معامله‌گران کمک می‌کنند که جهت احساسات بازار و نقاط ریسک را شناسایی و نوسانات احتمالی را پیش‌بینی کنند. برای آشنایی با مفاهیم مربوط به انقضای آپشن ها و نحوه استفاده از آنها برای مدیریت ریسک، با ما تا انتهای این مقاله همراه باشید.

انقضای آپشن در بازار بیت‌کوین و اتریوم چیست؟

برای اینکه مفهوم «انقضای آپشن» را متوجه شوید، اول باید بدانید آپشن چیست. آپشن یا قرارداد اختیار معامله، یک روش پیشرفته‌تر معامله است و کمی پیچیده‌تر از خرید و فروش عادی یا اسپات (Spot) است.

آپشن‌ها قراردادهایی هستند که به خریدار حق می‌دهند (نه الزام) که بیت‌کوین یا اتریوم را با یک قیمت مشخص (که به آن قیمت توافق‌شده یا Strike می‌گویند) در بازه زمانی مشخصی خرید و فروش کند. وقتی یک قرارداد آپشن به زمان انقضا نزدیک می‌شود، قیمت آن قرارداد هم تغییر کرده و معمولاً نوسانات بیشتری پیدا می‌کند. اگر تعداد زیادی قرارداد آپشن همزمان به تاریخ انقضا برسند، این اتفاق می‌تواند بازار عادی بیت‌کوین و اتریوم را تحت تأثیر قرار دهد و باعث شود قیمت این ارزهای دیجیتال به صورت ناگهانی تغییر کند.

در بازارهای مالی دو نوع قرارداد آپشن وجود دارد:

  • کال آپشن (Call Option): به دارنده، حق خرید یک دارایی با قیمتی مشخص، پیش از زمان انقضا را می‌دهد.
  • پوت آپشن (Put Option): به دارنده، حق فروش یک دارایی با قیمتی مشخص، پیش از زمان انقضا را می‌دهد.

انقضای آپشن

تعادل بین تعداد کال‌ها و پوت‌ها می‌تواند نشانه‌ای از احساسات کلی بازار باشد. در واقع، این وضعیت نشان می‌دهد که معامله‌گران انتظار دارند قیمت‌ها در آینده به کدام سمت حرکت کنند. اگر یکی از این دو نوع قرارداد بیشتر از دیگری باشد، می‌تواند در همان جهت فشار قیمتی ایجاد کند.

هر قرارداد آپشن سه جزء اصلی دارد: تاریخ انقضا (Expiry Date)، قیمت توافق‌شده یا استرایک (Strike Price) و پریمیوم (Premium). این سه عامل تعیین می‌کنند که معامله سودآور خواهد بود یا نه و همچنین چارچوبی برای درک نوسانات قیمت در زمان نزدیک شدن به تاریخ انقضا ارائه می‌دهند.

جالب است بدانید: بر خلاف بازارهای سنتی، آپشن‌های بیت‌کوین زمان‌بندی کاملاً استانداردی ندارند. این قراردادها می‌توانند در بازه‌های زمانی مختلف سررسید شوند، اما رایج‌ترین حالت این است که در آخرین جمعه هر ماه ساعت ۰۸:۰۰ صبح به وقت UTC منقضی می‌شوند.

انقضای آپشن چه تأثیری بر قیمت و نوسانات بازار کریپتو دارد؟

بیایید با یک مثال شروع کنیم. تصور کنید ۵ میلیارد دلار قرارداد آپشن به ‌طور همزمان منقضی شود. حتی اگر تنها بخش کوچکی از این قراردادها به اجرا درآید یا معامله‌گران برای محافظت از موقعیت خود در بازار واقعی اقدام کنند (پوشش ریسک یا هجینگ)، حجم پولی که وارد یا خارج می‌شود آنقدر زیاد است که می‌تواند کل بازار را تحت تأثیر قرار دهد.

یادتان باشد که معامله‌گران آپشن مجبور به اجرای قرارداد نیستند. بنابراین، لزوماً همه آن ۵ میلیارد دلار بیت‌کوین یا اتریوم خرید یا فروش نمی‌شود. اما زمانی که تاریخ انقضای حجم زیادی از قراردادهای آپشن در پیش باشد، معمولاً فعالیت معاملاتی در بازار بیشتر می‌شود. در این شرایط، معامله‌گران برای تغییر موقعیت‌های خود وارد عمل می‌شوند و حجم معاملات ناگهان بالا می‌رود. این تمرکز زمانی باعث می‌شود نوسانات قیمت از حالت عادی شدیدتر شود.

همچنین ببینید: منحنی بازده چیست؟ آشنایی با Yield Curve

اگر بازار را بررسی کنید، ارتباط روشنی بین انقضای آپشن ها و نوسانات قیمت کریپتو می‌بینید. به‌ ویژه در بازارهای بیت‌کوین و اتریوم، تغییرات قیمتی قابل‌توجهی رخ می‌دهد. برای مثال، در ژوئن ۲۰۲۱ بیش از ۴ میلیارد دلار قرارداد آپشن بیت‌کوین و اتریوم منقضی شد. همین موضوع باعث شد شاخص نوسانات بیت‌کوین ۵.۸۰ درصد افزایش پیدا کند؛ رقمی که بالاترین سطح در پنج سال گذشته بود.انقضای آپشن

در بازار بیت‌کوین، انقضای فصلی (سه‌ماهه) معمولاً تأثیر بیشتری نسبت به انقضای ماهانه دارد. شناخت این الگوها کمک می‌کند که بدانید کدام تاریخ‌های انقضا احتمالاً بیشترین نوسان را ایجاد می‌کنند و باید توجه بیشتری به آنها داشته باشید.

جالب است بدانید: اولین بازار معاملات آپشن در جهان، بورس آپشن شیکاگو (CBOE) بود که در سال ۱۹۷۳ راه‌اندازی شد؛ یعنی دهه‌ها قبل از اینکه بیت‌کوین به وجود بیاید.

نسبت پوت به کال و روان‌شناسی بازار

وقتی تاریخ انقضای آپشن ها نزدیک می‌شود، نوسانات معاملات افزایش می‌یابد؛ زیرا معامله‌گران موقعیت‌های خود را می‌بندند یا تنظیم می‌کنند تا سود خود را تثبیت کنند یا ضررهایشان را کاهش دهند. این روند منجر به افزایش نوسانات بازار می‌شود.

۱. استفاده از نسبت پوت/کال (Put/Call Ratio)

برای اینکه بفهمیم بازار احتمالاً به کدام سمت حرکت می‌کند، می‌توان از نسبت پوت به کال استفاده کرد. این نسبت شاخصی برای احساسات بازار است و نشان می‌دهد که معامله‌گران بزرگ و کوچک به کدام سمت گرایش دارند.

  • اگر نسبت بالای ۱ باشد: بازار تمایل نزولی (خرسی) دارد.
  • اگر نسبت زیر ۱ باشد: بازار تمایل صعودی (گاوی) دارد و احتمال افزایش قیمت بیشتر است.
همچنین ببینید: ذخیره استراتژیک ارز دیجیتال چیست؟

۲. نظریه ماکزیمم درد (Max Pain Theory)

هر قرارداد آپشن، یا حق خرید (کال) یا حق فروش (پوت) دارد. خریداران آپشن می‌خواهند قیمت دارایی به سمت سود آنها حرکت کند. در مقابل، فروشندگان آپشن می‌خواهند قیمت خلاف جهت سود خریداران حرکت کند، تا خودشان سود کنند.

ماکزیمم درد جایی است که بیشترین تعداد آپشن‌ها بدون ارزش منقضی می‌شوند. از آنجایی که در بازار آپشن، زیان خریدار معادل سود فروشنده است، این نقطه همان سطحی است که فروشندگان آپشن (اغلب سرمایه‌گذاران بزرگ و نهنگ‌ها) کمترین زیان یا بیشترین سود را کسب می‌کنند. به همین دلیل، این تئوری بیان می‌کند که قیمت تمایل دارد در حوالی تاریخ انقضا به سمت این نقطه هدایت شود. این نکته به ما کمک می‌کند که حرکات کوتاه‌مدت قیمت و همچنین سطوح احتمالی حمایت و مقاومت را شناسایی کنیم.انقضای آپشن

۳. بازگشت بازار (Market Reversal)

بازگشت بازار زمانی رخ می‌دهد که روند قیمت‌ها تغییر جهت دهد.

  • اگر قیمت‌ها مدتی صعود کرده باشند و ناگهان شروع به کاهش کنند: بازگشت نزولی
  • اگر قیمت‌ها مدتی کاهش یافته باشند و ناگهان شروع به افزایش کنند: بازگشت صعودی

در بازار آپشن‌ها، معامله‌گران حرفه‌ای با بررسی نسبت پوت به کال می‌توانند احتمال این بازگشت‌ها را پیش‌بینی کنند. نسبت پوت/کال بسیار بالا یا بسیار پایین نشان می‌دهد که بازار در سطوح اشباع فروش یا خرید قرار دارد. در چنین شرایطی، پس از انقضای آپشن ها، احتمال تغییر جهت قیمت و بازگشت بازار افزایش می‌یابد.

جالب است بدانید: در آگوست ۲۰۲۵، بزرگ‌ترین صرافی معاملات آپشن جهان، یعنی دریبیت (Deribit)، بیش از ۱۴.۶ میلیارد دلار قرارداد آپشن بیت‌کوین و اتریوم را پردازش کرد که بیشترین رقم انقضای یکجا برای دارایی‌های دیجیتال در سال ۲۰۲۵ است.

استراتژی‌های عملی برای مدیریت نوسانات ناشی از انقضای آپشن ها

همان‌طور که گفته شد، انقضای آپشن ها می‌تواند نوسانات شدیدی در بازار بیت‌کوین و اتریوم ایجاد کند و قیمت دارایی‌ها را به ‌طور مستقیم تحت تأثیر قرار دهد. اما چگونه می‌توان این شرایط را مدیریت کرد؟

۱. پیگیری شاخص‌های کلیدی

شاخص‌هایی مثل «سود باز» (Open Interest)، «نسبت پوت/کال» و «نقطه ماکزیمم درد» را دنبال کنید. این شاخص‌ها می‌توانند هشدارهای اولیه‌ای برای نوسانات و جهت احتمالی بازار به شما بدهند.

۲. پوشش ریسک موقعیت‌ها

وقتی قراردادهای آپشن به انقضا نزدیک می‌شوند، قیمت بیت‌کوین و اتریوم ممکن است به سرعت بالا یا پایین برود. برای کاهش ریسک، می‌توانید از ابزارهای آپشن برای محافظت از سرمایه خود استفاده کنید. به این ترتیب، اگر قیمت سقوط کند، ضرر شما محدود می‌شود و اگر قیمت بالا برود، همچنان از رشد قیمت سود می‌کنید.انقضای آپشن

به زبان ساده، پوشش ریسک یعنی ایجاد یک «چتر محافظ» برای سرمایه‌تان تا در نوسانات شدید کمتر ضرر کنید، ولی از سود جا نمانید؛ به‌ خصوص زمانی که قیمت‌ها در چند ساعت ۵ تا ۱۰ درصد تغییر می‌کنند.

۳. تنوع‌بخشی

توصیه می‌شود به جای تمرکز روی یک دارایی در یک بازه کوتاه، سرمایه خود را بین چند دارایی و بازه‌های زمانی مختلف تقسیم کنید. تمرکز زیاد روی یک دارایی باعث می‌شود وقتی تاریخ‌های مهم انقضای آپشن ها فرا می‌رسد، ریسک شما بالا برود و احتمال ضرر بیشتر شود.

۴. توجه به زمان‌بندی

علامت‌گذاری تاریخ‌های مهم انقضای آپشن ها می‌تواند به شما کمک کند که آماده باشید، ضررها را کاهش دهید و از دوره‌های پرنوسان بهره ببرید.

همچنین ببینید: شاخص اپن اینترست (open interest) یا سود باز در ارزهای دیجیتال چیست؟

۵. استفاده از ابزارهای پیشرفته

پلتفرم‌های پیشرفته تحلیل داده مثل کوین‌گلس (CoinGlass) و تقویم‌ گروه بورس بازرگانی و کالای شیکاگو (CME Group) اطلاعات دقیقی درباره بازار آپشن‌ها ارائه می‌دهند. داده‌های لحظه‌ای به شما امکان می‌دهند سریع‌تر و هوشمندانه‌تر عمل کنید و نسبت به معامله‌گران معمولی اسپات برتری داشته باشید.

۶. حجم معاملات و نقدینگی

بررسی الگوهای حجم معاملات و سطح نقدینگی به شما کمک می‌کند ریسک‌ها را هنگام نزدیک شدن به تاریخ انقضای آپشن ها بهتر مدیریت کنید و زمان‌هایی که نقدینگی کاهش می‌یابد را پیش‌بینی نمایید و تصمیم‌های دقیق‌تری بگیرید.

خلاصه مطلب

بازار کریپتو همیشه با نوسانات شدید همراه است که می‌تواند حتی معامله‌گران باتجربه را غافلگیر کند. انقضای آپشن ها نیز یکی از عواملی است که این نوسانات را تشدید می‌کند و مسیر معاملات را به طور ناگهانی تغییر می‌دهد. برای موفقیت در این بازار، لازم است داده‌های بازار آپشن را با دقت تحلیل کنید، شاخص‌های کلیدی را دنبال کنید و برای حرکات سریع بازار آماده باشید.

با این رویکرد، می‌توانید ریسک‌ها را کنترل کنید و فرصت‌های ناشی از نوسانات شدید را به نفع خود به کار بگیرید. در نهایت، معامله‌گری هوشمند در دنیای کریپتو یعنی آمادگی برای نوسانات ناگهانی، تحلیل دقیق شرایط و اقدام به‌موقع در لحظات حساس بازار.