یادداشتی از محمدرضا ابراهیمی، کارشناس حوزه فولاد؛ راه سخت تولید چه زمانی هموار می شود؟

اهمیت صنعت فولاد در روند توسعه‌یافتگی کشورها و همچنین قدرت اشتغالزایی این صنعت در کشور غیر قابل انکار است و قطعا توسعه آن باید یکی از مهم‌ترین برنامه‌های مهم اسناد بالادستی در روند روبه رشد کشور باشد از این رو اهمیت پراکندگی جغرافیایی واحدهای مرتبط با حوزه فولاد دوچندان است.

این در شرایطی است که با دقت در نحوه استقرار واحدهای فولادی موجود، شاهد هستیم احداث آنها از نظر جغرافیایی از قانون مشخصی پیروی نکرده است و اغلب بر پایه دید منطقه‌ای ایجاد شده‌اند؛ تا جایی که پراکندگی واحدهای فولادسازی و دوری و نزدیکی آنها به محل تامین مواد اولیه به چالشی اساسی در این صنعت تبدیل شده است. انطباق این واحدها با مقررات محیط ‌زیستی و صیانت از آن از دیگر مواردی است که متاسفانه رعایت آن در واحدهای موجود کمتر به چشم می‌خورد. این بدین معناست که واحدهای فولادسازی موجود بر اساس نقشه آمایش سرزمینی در کشور ایجاد نشده‌اند.

از این رو برای تحقق رفع هرچه بهتر مشکلات ناشی از ضعف ساختار و پراکندگی در استقرار کارخانجات صنعت فولاد، برخی راهکارها از جمله ممانعت از رویکرد منطقه‌ای در احداث واحدهای فولادی، اولویت محدودیت‌های زیست محیطی و منابع طبیعی، توسعه تجارت خارجی در بخش صنعت فولاد، تکمیل زنجیره تولید محصولات فولادی، تهیه نقشه آمایش زنجیره تولید فولاد در کشور، حمایت از خلق ارزش‌افزوده در تولید محصولات فولادی به جای خام‌فروشی و… پیشنهاد می‌شود.
با توجه به اینکه صنعت فولاد یکی از صنایع مهم و اثرگذار در کشور است که با توجه به ظرفیت‌های کشور در حوزه تولید این محصول و دیگر محصولات وابسته، قابلیت فراوانی برای ارزآوری و ایجاد اشتغال در داخل کشور دارند؛ از این رو ارتقای این صنعت و کسب جایگاه بین‌المللی در این حوزه افزون بر کسب قدرت اقتصادی در جهان، موجبات کاهش ضربه‌پذیری سیاسی و اقتصادی از تصمیمات خارجی را فراهم می‌آورد. برای همین، یکی از اهداف اسناد بالادستی کشور که همان ارتقای ایران به عنوان جایگاه اول منطقه‌ای است، در سایه توسعه صنایع راهبردی ازجمله صنعت فولاد در کشور بوده است.

بر اساس سند چشم‌انداز بیست ساله مشاهده می‌شود یکی از هدف گذاری‌های انجام شده برای سال ۱۴۰۴ در حوزه صنعت فولاد، دستیابی به ظرفیت تولید ۵۵ میلیون تن فولاد به طور سالانه در کشور است. از این رو لازمه دستیابی به اهداف تعیین‌شده در این اسناد، انجام دادن سرمایه‌گذاری‌های لازم و تجهیز زیرساخت‌های مورد نیاز است. در این راه، وجود برخی چالش‌ها مانع از دستیابی به ظرفیت‌سازی لازم برای رسیدن به هدف ۵۵ میلیون تن در سال ۱۴۰۴ خواهد شد که شامل عدم توازن زنجیره در بخش عرضه و تقاضا و عدم برنامه‌های توسعه منطقی صنعت فولاد، عدم تامین زیرساختها به تناسب رشد در حوزه فولاد و عدم ورود تکنولوژی روز به سبب تحریمهاست.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.