نام کاربری یا نشانی ایمیل
رمز عبور
مرا به خاطر بسپار
به گزارش پایگاه خبری پیام خلیج فارس، روند بازار داراییهای امن در سالهای اخیر نشاندهنده تغییری مهم در رفتار سرمایهگذاران نهادی و بانکهای مرکزی است. در حالی که معرفی ابزارهای مالی جدید برای بیتکوین موجی از خوشبینی ایجاد کرد، در عمل جریان سرمایهگذاری به سمت طلا تقویت شد. طلا نهتنها از نظر قیمتی عملکرد بهتری داشته بلکه توانسته جایگاه خود را تثبیت کند. این برتری را باید در مجموعهای از عوامل ساختاری، رفتاری و نهادی جستوجو کرد که بیتکوین در حال حاضر فاقد آنهاست.
اساس اختلاف میان دو دارایی را باید در سابقه و زیرساخت جستوجو کرد. طلا قرنها در نظام مالی جهانی مورد استفاده بوده و شبکهای گسترده از سازوکارهای ذخیرهسازی، تسویه، تجارت و ارزشگذاری حول آن شکل گرفته است. بانکهای مرکزی حسابهای طلای فعال دارند و این فلز در ساختار رسمی ذخایر ارزی کشورها جا افتاده است. در مقابل، بیتکوین علیرغم رشد سریع هنوز فاصله زیادی با انطباقپذیری با این چارچوبهای تسویه و ذخیره رسمی دارد.
این شکاف فقط به بیاعتمادی نسبت به فناوری مربوط نمیشود. نهادهای بزرگ مالی به دلیل الزامات نظارتی، استانداردهای گزارشدهی و مدلهای ارزیابی ریسک، نمیتوانند داراییای را وارد ترازنامه خود کنند که در چارچوبهای حقوقی و عملیاتی آنها تعریف نشده باشد. طلا کاملاً با این چارچوبها سازگار است، ولی بیتکوین هنوز در مرحله تطبیق قرار دارد.
رفتار نهادهای بزرگ مالی، تصویر روشنتری از این شکاف به دست میدهد. بانکهای مرکزی و صندوقهای ثروت ملی همچنان طلا را در اولویت قرار میدهند، زیرا از یکسو در ذخایر رسمی جا افتاده است و به عنوان پشتوانه مالی شناخته میشود و از سوی دیگر، زبان مشترک تجارت بینالملل را دارد و بسیاری از کشورها آن را برای تسویههای تجاری محدود بهکار گرفتهاند؛ همچنین ریسک مقرراتی طلا بسیار کمتر است و در برابر تغییرات ناگهانی فضای حقوقی یا سیاسی حساسیت کمتری دارد.
این در حالی است که بیتکوین هنوز در سطح گسترده برای تسویههای تجاری دولتها به کار نمیرود و بیشتر در حوزه سرمایهگذاری خصوصی و ابزارهای مالی نوین حضور دارد.
در سالهای اخیر، اقتصادهای بزرگ نوظهور بهویژه گروه کشورهای عضو سازمانهای اقتصادی آسیایی و اوراسیایی، سرعت انباشت ذخایر طلا را افزایش دادهاند. این پدیده فقط به انگیزه سرمایهگذاری محدود نیست، بلکه طلا در برخی معاملات انرژی نیز نقش ایفا کرده است. هنگامی که طلا وارد سازوکارهای تجاری میشود، تقاضا برای آن واقعی و پایدار میشود.
در مقابل، بیتکوین هنوز چنین نقشی در تجارت جهانی ندارد. طراحی این ارز دیجیتال بهعنوان یک دارایی مرزی و بدون وابستگی به دولتها، امکان بالقوه ایجاد کرده، اما تحقق آن مستلزم پذیرش گسترده توسط نهادهای حکمرانی پولی و تجاری است؛ امری که در حال حاضر محقق نشده است.
یکی از نکات کلیدی در تحلیل اخیر بازار، نقش سیاست مالی آمریکا در کاهش نقدینگی جهانی است. زمانی که دولت آمریکا مخارج خود را کاهش میدهد یا در دورههایی که به دلیل محدودیتهای سیاسی، پرداختها متوقف میشود، حجم پول در گردش کاهش مییابد. چنین شرایطی بیش از همه بازار داراییهای پرریسک را تحت فشار قرار میدهد. بیتکوین بهطور خاص نسبت به تغییر سطح نقدینگی حساس است. ساختار معاملات آن، نفوذ بالای معاملات اهرمی و جایگاه آن در پرتفوی سرمایهگذاران جهانی باعث میشود واکنش آن به کمبود نقدینگی سریع و شدید باشد. طلا اما در چنین شرایطی بیشتر نقش پناهگاه را بازی میکند، نه داراییای که سرمایهگذاران برای تأمین نقدینگی مجبور به فروش سریع آن باشند.
چارچوب رفتار بیتکوین در مواجهه با شوکهای نقدینگی را میتوان چنین خلاصه کرد. حساسیت بالا به کمبود نقدینگی به دلیل سازوکارهای اهرمی و نبود نقش تثبیتشده بهعنوان دارایی ذخیره که موجب میشود فروشندگان در شرایط تنش نقدینگی سریعتر به آن مراجعه کنند. همچنین وجود سرمایهگذاران کوتاهمدت که دامنه نوسان را تشدید میکنند.
همین عوامل موجب شدهاند که کاهش نقدینگی اخیر، ضربه شدیدتری به بیتکوین وارد کند، در حالی که طلا در مسیر افزایشی قرار گرفته است.
اگرچه عملکرد اخیر بیتکوین ناامیدکننده بوده، اما برخی شاخصها نشان میدهد که این روند لزوماً پایدار نخواهد بود. در صورت افزایش کسری بودجه و انتشار اوراق مالی جدید توسط دولت آمریکا، احتمال بازگشت نقدینگی به بازارها وجود دارد. در چنین حالتی، داراییهای پرریسک نیز میتوانند مجدداً جذاب شوند.
از سوی دیگر، تضعیف اعتماد به ارزهای رایج ملی در برخی اقتصادهای نوظهور میتواند به افزایش جذابیت داراییهایی نظیر بیتکوین کمک کند. ویژگی بیطرفی و استقلال بیتکوین از ساختارهای حکمرانی پولی دولتی، آن را برای برخی کشورها و سرمایهگذاران جذاب میکند.
اما چرا بیتکوین هنوز رقیب جدی طلا نیست؟ چالش اصلی بیتکوین، نه فناوری است و نه میزان پذیرش عمومی، بلکه ساختارهای نهادی و زمان است. بیتکوین باید مسیرهای زیر را طی کند تا به جایگاه طلا نزدیک شود. ایجاد چارچوبهای ذخیرهسازی و تسویه رسمی در سطح بینالملل، گسترش پذیرش توسط بانکهای مرکزی،کاهش ابهامات نظارتی در اقتصادهای پیشرفته و کاهش نوسانات ناشی از معاملات اهرمی از این جمله محسوب می شوند.
طلا توانسته از دل قرنها تجربه به این موقعیت برسد. بیتکوین اما در حال طی مسیر بلوغ است و برای تبدیلشدن به یک دارایی ذخیره رسمی نیازمند زمان بیشتری است.
پویایی میان طلا و بیتکوین در سال ۲۰۲۵ فقط یک رقابت قیمتی نیست بلکه بازتاب دو مسیر تاریخی و نهادی کاملاً متفاوت است. طلا با اتکا بر سابقه طولانی، نقش تثبیتشده در تجارت جهانی و پذیرش رسمی توسط دولتها، همچنان سلطه خود را حفظ کرده است. در مقابل، بیتکوین هنوز در مرحله بلوغ است، جامعه کاربری آن عمدتاً از بخش خصوصی تشکیل شده و برای تبدیلشدن به یک دارایی ذخیره بینالمللی نیازمند ایجاد بسترهای نهادی جدید است.
در مجموع، طلا همچنان دارایی منتخب برای بانکهای مرکزی و نهادهای بزرگ مالی است، زیرا در ذخایر رسمی جایگاه روشن دارد و تقاضای تجاری واقعی ایجاد میکند. بیتکوین نیز ظرفیت رشد دارد، اما مسیر آن طولانیتر و پرچالشتر از آن چیزی است که در سالهای آغازین تصور میشد. با تغییر شرایط نقدینگی جهانی و تحول در نگاه نهادهای بزرگ، ممکن است بیتکوین در آینده جایگاه بهتری پیدا کند، اما هنوز فاصله زیادی تا سطح اعتماد و کارکرد طلا دارد.
جفری هینتون، چهره سرشناس و از بنیانگذاران اصلی هوش مصنوعی، میگوید پیشبینیهای بیل گیتس و ایلان ماسک درباره آینده کار اشتباه نیست؛ او معتقد است هوش مصنوعی بهزودی باعث «بیکاری گسترده» خواهد شد و شرکتهای فناوری عملاً روی جایگزینی نیروی انسانی شرط بستهاند.
بیتکوین وارد هفتههای پایانی سال ۲۰۲۵ شده و اکنون با سیگنالهای متناقضی روبهرو است.
رمزارز محبوب ریپل (XRP)، با طرفداران پرشور خود که به «ارتش ریپل» معروفاند، بار دیگر در کانون توجه قرار گرفته است. اخیراً یکی از فعالان برجسته بازار به نام جان اسکویِر، پیشبینی کرده که قیمت XRP تا پایان سال به ۱۰ دلار برسد.
معاون توسعه مدیریت و منابع سازمان حج و زیارت، جزئیات گروههای قیمتی و هزینه قطعی کاروانهای حج تمتع 1405 را اعلام کرد.